Εισαγωγή

Στο παρακάτω λήμμα παρουσιάζουμε στατιστικά για τις φυλακές στην Ελλάδα και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ειδικότερα, παρουσιάζουμε τα δημογραφικά στατιστικά των κρατουμένων, την πληρότητα των φυλακών, τον αριθμό του προσωπικού που εργάζεται στις φυλακές και τις ετήσιες κρατικές δαπάνες για τη λειτουργία τους.

Ελλάδα: αυξημένοι κατά 15% οι κρατούμενοι σε σχέση με το 2015

Το 2021, ο αριθμός των κρατουμένων στην Ελλάδα έφτασε τους 11.030, μειωμένος κατά 3% σε σχέση με το 2020 και αυξημένος κατά 15% σε σχέση με το 2015. Ο αριθμός αυτός αντιστοιχεί σε 103 κρατουμένους ανά 100 χιλ. κατοίκους. Από το 2008 έως και το 2015 ο αριθμός των κρατουμένων κυμαίνεται σταθερά πάνω από τους 11 χιλ., φτάνοντας το 2013 τους 12.693, τον υψηλότερο αριθμό τα τελευταία 13 χρόνια. Το 2015 και μετά την ψήφιση του νόμου 4322/2015, ο αριθμός των κρατουμένων μειώθηκε κατά 18% σε σχέση με το 2014 φτάνοντας τους 9.611.

Σε σύγκριση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, η Ελλάδα βρίσκεται κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο όρο για το 2021. Οι περισσότεροι κρατούμενοι ανά 100 χιλ. κατοίκους βρίσκονται στην Ουγγαρία (191 ανά 100 χιλ. κατοίκους) ενώ οι λιγότεροι στη Φινλανδία (51 ανά 100 χιλ. κατοίκους). Υψηλό αριθμό κρατουμένων παρουσιάζει επίσης η Πολωνία (191 ανά 100 χιλ. κατοίκους), η Σλοβακία (185 ανά 100 χιλ. κατοίκους), η Λιθουανία (182 ανά 100 χιλ. κατοίκους) και η Τσεχία (175 ανά 100 χιλ. κατοίκους).

Το 5,1% των κρατουμένων είναι γυναίκες

Οι γυναίκες στην Ελλάδα, αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη αποτελούν ένα μικρό ποσοστό στο συνολικό αριθμό των κρατουμένων. Το 2021, οι γυναίκες κρατούμενες στην Ελλάδα είναι 537 και αποτελούν το 5.1% των συνολικών κρατουμένων. Σε σχέση με το 2020, παρατηρείται μια αύξηση της τάξεως του 2% ενώ, σε σχέση με το 2008 οι γυναίκες κρατούμενες είναι λιγότερες κατά 31%.

6 στους 10 κρατουμένους είναι αλλοδαποί

Το 2021, 6 στους 10 κρατουμένους στην Ελλάδα ήταν αλλοδαποί. Συνολικά 6.499 αλλοδαποί κρατούνται σε ελληνικές φυλακές μειωμένοι κατά 4,4% σε σχέση με το 2020. Για την ίδια περίοδο οι ημεδαποί κρατούμενοι μειώθηκαν κατά 1% και είναι ίσοι με 4.531. Η Ελλάδα έχει το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό αλλοδαπών κρατουμένων στην Ε.Ε, πίσω μόνο από το Λουξεμβούργο (72%). Στις τελευταίες θέσεις βρίσκονται η Ρουμανία (1%) και η Λετονία με (2%). Δεδομένα για τη Γερμανία, την Ιρλανδία και την Κύπρο δεν είναι διαθέσιμα για το 2021.

2 στους 10 κρατουμένους περιμένουν να εκδικαστεί η υπόθεση τους

Το 2021, 2 στους 10 κρατουμένους (2.624) περιμένουν να εκδικαστεί η υπόθεση τους, μειωμένοι κατά 1% σε σχέση με το 2020. Σε σύγκριση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες, η Ελλάδα βρίσκεται κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο όρο για το 2021. Οι χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά είναι η Μάλτα (42%), το Λουξεμβούργο (38%), και η Δανία (37%) ενώ, οι χώρες με τα χαμηλότερα ποσοστά είναι η Τσεχία (8%) και η Ρουμανία (7%).

Υπερπληθυσμός στις ελληνικές φυλακές

Το ποσοστό πληρότητας είναι ο αριθμός των κρατουμένων σε σχέση με την επίσημη χωρητικότητα της φυλακής. Ο υπερπληθυσμός των φυλακών υφίσταται όταν το ποσοστό αυτό υπερβαίνει το 100%.

Η πληρότητα των ελληνικών φυλακών έφτασε το 108% το 2021, μειωμένη κατά 4 μονάδες σε σχέση με το 2020. Το 2013 η πληρότητα στις ελληνικές φυλακές έφτασε το 128%, το υψηλότερο των τελευταίων 12 ετών. Αυτό σημαίνει πως κρατούνταν 2.807 περισσότεροι κρατούμενοι σε σχέση με την επίσημη χωρητικότητα των ελληνικών φυλακών. Στην περίοδο 2008-2021 η πληρότητα των ελληνικών φυλακών πέφτει μόλις δύο φορές κάτω από το 100% το 2015 και το 2016 (97% πληρότητα) ως συνέπεια της ψήφισης του νόμου 4322/2015. Από το 2016 και μετά το ποσοστό αυτό αυξάνεται διαρκώς μέχρι και το 2020.

Το 2021, η Ελλάδα παρουσιάζει το τέταρτο υψηλότερο ποσοστό υπερπληθυσμού στην Ευρώπη (108%) πίσω μόνο από τη Ρουμανία (116%), τη Γαλλία (114%) και το Βέλγιο (111%). Τα χαμηλότερα ποσοστά καταγράφονται στη Μάλτα (65%), στην Εσθονία (66%), στη Λετονία (66%), στη Λιθουανία (71%) και στη Βουλγαρία (72%).

2,6 κρατούμενοι ανά σωφρονιστικό υπάλληλο

Το 2021, οι σωφρονιστικοί υπάλληλοι στην Ελλάδα ήταν 4.240 μειωμένοι κατά 5.9% σε σχέση με το 2014. Σε κάθε σωφρονιστικό υπάλληλο αντιστοιχούν κατά μέσο όρο 2,6 κρατούμενοι, με μείωση αναλογίας κατά 0,05 σε σχέση με το 2020.

Σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες η Ελλάδα βρίσκεται στη δεύτερη θέση, πίσω μόνο από την Πολωνία όπου για κάθε σωφρονιστικό υπάλληλο αντιστοιχούν κατά μέσο όρο 5,1 κρατούμενοι. Στην τελευταία θέση βρίσκεται η Ολλανδία όπου οι σωφρονιστικοί υπάλληλοι είναι περισσότεροι από τους κρατουμένους (0,92 κρατούμενοι ανα σωφρονιστικό υπάλληλο).

Στο 0,2% του ΑΕΠ οι δαπάνες για τις φυλακές

Συγκρίνοντας τις δαπάνες, ως ποσοστό του ΑΕΠ, για τις φυλακές με τον αριθμό των κρατουμένων ανά 100 χιλ. κατοίκους (πρώτο διαγραμμα), παρατηρούμε πως τα περισσότερα δαπανούν η Ολλανδία, η Σουηδία, η Δανία, η Ιταλία, το Λουξεμβούργο, η Φινλανδία, η Βουλγαρία και η Γαλλία. Σε αντίθεση, χώρες όπως η Ιρλανδία, η Ελλάδα, η Εσθονία, η Λιθουανία, η Τσεχία και η Σλοβακία έχουν χαμηλές δαπάνες για το ΑΕΠ σε σύγκριση με τον αριθμό των κρατουμένων ανά 100 χιλ. κατοίκους.

Δεδομένα

Τα δεδομένα λαμβάνονται από την Eurostat.