Εισαγωγή

Με τον όρο "Brain Drain" αναφερόμαστε στη μετανάστευση στο εξωτερικό ατόμων με ειδικές δεξιότητες, οι οποίες είναι σπάνιες στον τόπο καταγωγής τους. Οι αρνητικές επιπτώσεις του μπορεί να εμφανιστούν σε εθνικό ή περιφερειακό επίπεδο, ενώ το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο σε περιοχές όπου ο πληθυσμός μειώνεται [1].

Στην Ελλάδα, ο όρος brain drain έγινε δημοφιλής λόγω της μεγάλης οικονομική κρίσης του 2008, όπου ο αριθμός των Ελλήνων που κατοικούσαν στο εξωτερικό αυξήθηκε κατά ποσοστό μεγαλύτερο του 55%.

Πως υπολογίζεται το brain drain?

Για τον υπολογισμό του brain drain, χρησιμοποιούνται δεδομένα από την έρευνα εργατικού δυναμικού, η οποία πραγματοποιείται για λογαριασμό της Eurostat από τις εθνικές υπηρεσίες κάθε χώρας. Τα δεδομένα στο παρόν λήμμα αφορούν άτομα ηλικίας 20-64 ετών, τα οποία διαμένουν για τουλάχιστον 12 μήνες σε άλλη χώρα εντός της ΕΖΕΣ (Ευρωπαϊκή Ζώνη Ελεύθερων Συναλλαγών), η οποία περιλαμβάνει τις χώρες της ΕΕ, συν τις Ελβετία, Νορβηγία, Ισλανδία, Λιχτενστάιν.

Το 88% των Ελλήνων που έχουν αποκτήσει ανώτατη εκπαίδευση και ζουν στην ΕΖΕΣ εργάζονται

Το ποσοστό απασχόλησης των Ελλήνων στο εξωτερικό είναι κατά μέσο όρο μεγαλύτερο από αυτό όσων ζουν στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα, η πρωτοβάθμια εκπαίδευση αποκαθίσταται σε ποσοστό 68,6%, το Λύκειο-Επαγγελματική Κατάρτιση σε ποσοστό 78,7%, ενώ το πτυχίο ανώτατης εκπαίδευσης οδηγεί σε ποσοστό απασχόλησης 87,7%.

Το 54% των Ελλήνων που κατοικούν στην ΕΖΕΣ είναι άνδρες

Το 2023, κατοικούσαν στην ΕΖΕΣ 186 χιλιάδες άνδρες Έλληνες πολίτες, έναντι 160 χιλιάδων γυναικών. Οι άνδρες μειώθηκαν κατά 0,5% το σε σχέση με το 2022, ενώ οι γυναίκες κατά 1,2%.

8 στους 10 Έλληνες που κατοικούν στην ΕΖΕΣ εργάζονται.

Το 79% των Ελλήνων που ζουν εκτός Ελλάδας στην ΕΖΕΣ εργάζονται, σε αντίθεση με τους εντός Ελλάδας που εργάζονται σε ποσοστό 67%.

Το ποσοστό απασχόλησης στους άνδρες που ζουν εκτός Ελλάδας στην ΕΖΕΣ άγγιξε το 85,7% το 2023, ενώ στις γυναίκες το 71,9%. Το ποσοστό απασχόλησης των γυναικών αυξήθηκε κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες τα τελευταία δέκα χρόνια.

Στη 12η θέση η Ελλάδα στη μετανάστευση ατόμων με τριτοβάθμια εκπαίδευση στην ΕΖΕΣ.

Τις πρώτες θέσεις καταλαμβάνουν η Κροατία και η Λιθουανία, με 28,1 και 25 άτομα ανά 1000 κατοίκους αντίστοιχα. Στην τελευταία θέση το Λουξεμβούργο, με μόλις 19 κατοίκους ανά 1000 να μεταναστεύουν εντός της ΕΖΕΣ, ενώ έχουν λάβει ανώτατη εκπαίδευση.